دانلود تحقیق بررسی تأثیر تبلیغات بازرگانی در فروش کالاهای گوناگون
| دسته بندی | بازاریابی و امور مالی |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 59 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 117 |
تحقیق بررسی تأثیر تبلیغات بازرگانی در فروش کالاهای گوناگون در 117 صفحه ورد قابل ویرایش
روش تحقیق :
در این مقاله تحقیق براساس مقالات اینترنتی صورت گرفته که در آن تأثیر تبلیغات در عصر ارتباطات مورد تحقیق قرار گرفته است.
مقدمه :
تبلیغات بازرگانی، مخالفان و موافقان زیادی دارد. اما به هر حال واقعیتی است که خود را بر همه ما تحلیل کرده و آثار عمیق آن بر عرصه های مختلف اقتصادی،فرهنگی،اجتماعی و سیاسی، به معماران زندگی جمعی اجازه نادیده گرفتن آن رانمیدهد؛ به ویژه آنکه تبلیغات بازرگانی به یکی از اصلی ترین منابع مالی رسانه ها تبدیل شده و رقابت آنها را در جذب و انتشار پیام های تجاری برانگیخته است. هنگامی که پیدایش رسانه های نوین نظیر ماهواره و اینترنت و پخش فرامرزی و بدون مانع آنان را هم در نظر بگیریم، انگیزه و دلایل نهضت قانونمند کردن تبلیغات بازرگانی صدچندان می شود.
از این رو،مدیران و طراحان زندگی مسالمت آمیز جمعی در سراسر جهان حرکتی پرشتاب را به سمت تدوین قوانین تبلیغات بازرگانی آغاز کرده اند. امروز شاهد آن هستیم که افزون بر قوانین ملی،تلاش های منطقه ای و جهانی برای پی ریزی نظام مطلوب برای این رشته خاص از علوم ارتباطات صورت می گیرد. بااین حال کشور ما هنوز هم فاقد قانون تبلیغات بازرگانی است و آثار نامقبول این خلا قانونی چنان آشکار گشته است که دیگر کسی منکر ضرورت و فوریت جبران آن نیست.
در این راه استفاده از دانش و تجربه دیگران خردمندانه و لازم است، اما بدون تردید بومی سازی آن و انتخاب الگوی مناسبی که با مبانی حقوقی و دینی ما نیز مغایر نباشد،نیازمند «بررسی تطبیقی اصول و مبانی تبلیغات بازرگانی درجهان معاصر،ایران و اسلام» است؛ البته با «یک رویکرد حقوقی».
تبلیغات (Advertising)
در بسیاری از کتب و مقالات علمی در مورد بازاریابی،بحث پیشبرد، فروش را به ارتباطات Communication تعبیر کرده اند. در حقیقت نامگذاری فوق دارای یک علت منطقی و رفتارشناسی است.
تبلیغت به معنی انتشار یک پیام به گروه یا گروههای از جامعه به منظور دستیابی به هدف یا اهداف معین بازرگانی ، سیاسی، اقتصادی واجتماعی است. در پیشبرد فروش،هدف تبلیغات، هدف بازرگانی است و منظور از آ“،اطلاع رسانی و راهنمایی به خریداران بالقوه کالاها و خدمات در مورد کیفیت، قیمت، مشخصات ، مزایا و کالا دیگر اطلاعاتی است که احتمالاً در تصمیم گیری خریدار دارای نقش و اثر مثبت دارد.
بنابراین تا این قسمت مطالب پی بردیم که باید همواره به 3 دسته از عناصر در فعالیتهای بازاریابی عنایت داشت.
دسته اول :عناصر مادی محیط یا بازار هدف بود که میتوان مهمترین آنها را جمعیت و خصوصیات آن، توسعه اقتصادی، سرمایه های مالی انسانی وقتی و بالاخره علوم و تکنولوژی نام برد.
دسته دوم : عناصر غیر مدی محیط یا بازار هدف بود که از آن زمره؛ خانواده، نهادهای مذهبی، آداب و رسوم، ارزشها ،قوانین ، هنر و زبان و ادبیات را میتوان برشمرد.
دسته سوم : آمیخته بازاریابی نام داشت که به هفت P موسوم است و معادلهای فارسی آنها را باید محصول یا کالا، قیمت ، توزیع،پیشبرد فروش، بسته بندی، روابط عمومی وقدرت نامید.
قیمت (Price)
شاید قیمت یکی از مهمترین عنصر در آمیخته بازاریابی باشد بسیاری از مصرف کنندگان یا مشتریان کالا اعم از داخلی یا خارجی را میتوان با حربه قیمت کمتر،یا تخفیف بیشتر جلب نمود. گر چه از نظر علمی سایر عناصر آمیخته بازاریابی اهمیت کمتری از قیمت ندارند، ولی به علت قابل اندازه گیری بودن قیمت و امکان مقایسه سریع آن با کالاهای مشابه،این عنصر اهمیت بیشتری یافته است. تصمیم گیری در مورد تعیین قیمت بر خلاف گفته کلیشه ای رایج که عرضه و تقاضا را تعیین کننده قیمت می داند، به عوامل متعدد و متنوعی مانند هزینه های تولید، قیمت تمام شده، موقعیت و چگونگی رقایت یا انحصار، قوانین مالی و محاسباتی، هزینه های توزیع و ... بستگی دارد.
1- آموزش نیروی انسانی و افزایش کارایی
2- کاهش هزینه نهایی
3- افزایش مقیسای تولید و صرفه جویی های حاصله
4- استفاده از حداکثر ظرفیت و جلوگیری از عامل ماندن عوامل تولید
5- به هنگام نمودن تکنولوژی
6- کاهش ضایعات
در بازارهای خارجی عوامل دیرگی نیز درتعیین قیمت دخالت دارند از جمله :
1- نرخ ارز
2- هزینه های حمل ونقل
3- بیمه
4- عوارض گمرکی
5- سود بازرگانی کشور مقصد
روشهای تعیین قیمت با توجه به استراتژیهای بازاریابی بنگاه اقتصادی :
1- تعیین قیمت براساس محاسبه انواع هزینه ها و افزایش سود بنگاه
2- تعیین قیمت براساس تجزیه و تحلیل نقطه سر به سر
3- تعیین قیمت براساس تجزیه و تحلیل عرضه و تقاضا در حالت انحصار
4- تعیین قیمت براساس شرایط بازار
بسته بندی (Packaging)
نخستین قوم که اقدام به بسته بندی نمود،قوم کارتاژ (مراکش فعلی) بود. بعد آسیائیها و به ویژه چینیها در ساختن انواع جعبه ها و بسته ها و محفظه نگهدارنده کالا به دستاوردهای مهمی رسیدند. و اروپائیان با اختراع ماشین آلات بسته بندی انواع مقسم ها و ضربه گیرها و سایر وسایل مربوط به بسته بندی،این فن را تا حد یک رشته تخصصی گسترش و تکامل بخشیدند.
بسته بندی به معنی ساخت یا تهیه و تعبیه ظرف یا محافظی است که سلامت کالای مظروف را در فاصله زمانی بعد از تولید ودر مراحل حمل و نقل،انبارداری و توزیع،تا مصرف نهایی حفظ نموده و از بروز صدمات احتمالی فیزیکی،شیمیایی در آن جلوگیری نماید. هرگونه بی دقتی یا تسامح در روش با کیفیت بسته بندی باعث ایجاد عوارض غیرقابل جبران در نوع کیفیت،افت شهرت، کوتاهی عمر و بالاخره عدم مرغوبیت کالا میگردد.
بسته بندی به عنوان یک صنعت،در توسعه بازرگانی داخلی و خارجی، افزایش سرعت مبادلات، افزایش صادرات،بهبود روشهای عرضه و فروش اثر مستقیم دارد.
بسته بندی از 4 دیدگاه مختلف :
1- از نظر مواد اولیه مورد اسفتاده مانند : بسته های چوبی، مقوایی و کیسه ای
2- از نظر محتوی و مظروف، مانند :سبزیها و میوه های تازه،حبوبات،مایعات ، دارو، پودرهای شیمیایی و لوازم خانگی و...
3- از نظر تکنولوژی تولید،مانند : بسته بندی واکیوم شده، بسته بندی پلی اتیلن ، بسته بندی های استپیک (عاری از وجود باکتریها و میکروبها)
4- از نظر توزیع فیزیکی ، مانند :بسته بندی برای مصرف کننده ،بسته بندی برای حمل و نقل و بسته بندیهای بزرگ صنعتی با اسفتاده از پالت
روابط عمومی (Public Relation)
روابط عمومی به مجموعه ای از حرکات و فعالیتهای بازاریابی اطلاق میشود که به منظور جلب و جذب افکار و تمایلات و احساسات مصرف کننده به سوی تولید کننده یا به نفع یک نام تجاری خاص صورت می گیرد. روابط عمومی یک استراتژی جذبی است. بدیهی است که تغییر عادات مصرفی و اعتقادات و باورهای مصرفی در بلندمدت و پس از طی یک فرایند طولانی حاصل می گردد، ولی پس از آنکه عادات مصرفی در جهت موافق با مصرف کالای خاص شکل گرفت نه تنها تغییر مجدد آن دشوار است بلکه میتواند در گسترش بازار آن کالا نیز بسیار مؤثر باشد.
فعالیتهای روابط عمومی شامل تحقیق و بررسی در مورد افکار،عقاید، آداب و رسوم، سنن، طرز تلقیها ، ارزشهای حاکم درجامعه و از طریق برگزاری مراسم عمومی و فرهنگی،سمینارها، جشنها ، مسابقات ورزشی ،تقبل هزینه های امور خیریه و عام المنفعه، پشتیبانی از نیازمندان، حمایت از مادران و کودکان و بالاخره کلیه اموری که بتوان با تکیه براحساسات مصرف کننده،نظر موافق او را نسبت به یک مؤسسه تولید کننده ،یک کالای خاص جلب کرد.
قدرت (Power)
قدرت در بازاریابی به معنی استفاده و برخورداری از حمایت روسای با نفوذ تشکیلات اداری و سیاسی،مجالس قانونگذاری و مقامات عالیه کشور در جهت ورود به بازار خاص یا انجام فعالیتهای خاصی است.
از مثالهای معروف استفاده از قدرت بازاریابی، مورد واقعی شرکت بین المللی پپسی کولا برای ورود به بازار هندوستان است. تا سال 1978 بازار نوشابه های غیرالکلی در هندوستان در اختیار کمپانی کوکاکولا بود. در این سال ،پپسی کولا با یک برنامه ریزی دقیق و از طریق به کارگیری قدرت گروهی از سرمایه گذاران هندی توانست رقیب سرسخت خود کوکاکولا را از میدان خارج کند. پپسی کولا برای بدست آوردن حمایت مقامات دولتی و قانونگذاران محلی به دولت هند پیشنهاد کرد در قبال کمکهایی که به فراورده های کشاورزی انجام دهد (که مبلغ آن نیز کمتر از هزینه واردات پپسی کولا به هند نخواهد بود). اجازه ورود به بازار هند را پیدا کند به این ترتیب پیشنهاد فوق بازار عظیم نوشابه های غیرالکلی هندوستان از دست کوکاکولا خارج شد.
اصول و مفاهیم ارتباطات بصری
شناخت پیدا کردن نسبت به آنچه ارتباط بصری خوانده میشود مانند یادگیری زبان است. زبانی که تنها از تصویر تشکیل شده است. تصاویری که برای ملل مختلف با زبانهای خاص خودشان معنایی یکسان دارند. زبان بصری زبانی است محدودتر از زبانی که با آن صحبت می کنیم ولی مسلماً ارتباطی مستقیم تر برقرار می کند و مثال بارز آن یک فیلم خوب است که اگر تصاویر بتوانندداستان را خوب بیان کنند دیگر احتیاجی به استفاده از واژه ها نخواهد بود.
بنابراین ارتباط بصری وسیله ای برای انتقال از یک فرستنده به یک دریافت کننده است که هیچ چیز نمیتواند جایگزین آن شود ولی به شرط اولیه آن دقیق بودن اطلاعات،عینیت داشتن علامات، وجود سیستم رمزی واحد و عدم وجود سوء تفاهم است و در چنین شرایطی بسیار راحتتر و مستقیم تر میتواند با مخاطب ارتباط برقرار نمود بدون اینکه ملیت، زبان ، نژاد و ... او در این رابطه دخیل می باشد. پر واضح است که برخی از پیامهای بصری که برای مردمی خاص با فرهنگی خاص طراحی میشوند فقط برای همان مردم مفهوم خواهند داشت زیرا هر کس آن چیزی را می بیند که در باره اش اطلاعاتی دارد با این حال اصول عمومی و مبادی سواد بصری در همه موارد عادی صحیح است.
تبلیغات ؛گذشته ، حال ، اینده
تبلیغات رفته رفته تمامی صحنه های تلویزیون را به تسخیر خود در می آورد. تکنولوژی های جدید تبلیغات،نه تنها ظاهر واقعی اشیا و مکان ها را به صورت آگهی های تبلیغاتی تغییر می دهند، بلکه اصالت تبلیغات در رسانه تلویزیون، محتوای برنامه ها را نیز تحت الشعاع قرار داده است. صنعت تلویزیون و تبلیغات که گذشته ای نه چندان دور را پشت سر خود دارد (از آغاز دهه 1950) در حال حاضر، یکی از بزرگترین عرصه های بازرگانی با هزینه های میلیارد دلاری برای ابرشرکتهاست، اما آینده تبلیغات میرود تا تلویزیون را به یک آگهی تبلیغاتی طولانی تبدیل کند.
«وجود تبلیغات ، اصالتاً برای عرصه چیزهایی است که مردم نیازی به آنها ندارند»
فقط افراد کاملاً ناآگاه معتقدند که هیچ تأثیری از تبلیغات تلویزیونی نمی پذیرند. کل رسانه تلویزیون مبتنی بر تبلیغات است. ابر شرکتهای چند ده میلیارد دلاری که شبکه های تلویزیونی را اداره می کنند مانند سونی ، والت دیزنی،جنرال الکتریک، تایم وارنر، ای . تی . اندتی، کام کست، نیوز کرپ و یا کام و ... نمی توانستند بدون تلویزیون ، به اندازه فعلی بزرگ شوند. بدون صحبت کردن از تبلیغات، سخن گفتن از تلویزیون ممکن نیست.
هدف از تبلیغات چیست؟ به زبان ساده، تبلیغات آرزو و هوس یک محصول و یا نام جدید و معروف را ایجاد می کند. هدف از تبلیغت آن است که به گونه ای با تجارب خرید در مصرف کننده، رابطه برقرار شود. وقتی افراد چیزی می خرند، تصمیماتی اساسی در مورد نیازشان ،هزینه آن کالا و ارزش آن محصول می گیرند. یکی از مورد قبول ترین مدل هایی که رفتار مصرف کننده را تجزیه و تحلیل می کند، مدل زیر است که گامهای متوالی برای خرید را به نحو زیر می داند.
شناخت مسئله : مصرف کننده تصمیم می گیرد که نیازمند چیزی است.
جستجو: مصرف کننده در مورد راههای برآورده کردن نیاز خود، اطلاعات جمع آوری می کند.
ارزش گذاری گزینه های رقیب: مصرف کننده ، نکات مثبت ومنفی جایگزین ها را ارزش گذاری می کند.
تصمیم گیری : مصرف کننده تصمیم می گیرد که چیزی چیزی بخرد
خرید: او کالای مورد نظر خود را می خرد.
ارزش گذاری پس از خرید: مصرف کننده ارزیابی می کند که آیا چیزی که خریده است،دقیقاً نیاز او را برطرف میک ند.
تبلیغات موفق، تبلیغاتی است که سعی می کند به یکی از این مراحل متصل شود. در دنیای مدرن، تبلیغات برای غذا، لباس،حمل ونقل و سرپناه صورت نمی گیرد، بلکه برای نوع خاصی ازغذا مثلاً سوپ کمپل و نوعی بخصوص از لباس مثلا لباسهای چین لویس و یا ماشینی مخصوص نیسان و ... صورت می گیرد. جری ماندر که در گذشته رئیس یک کمپانی تبلیغاتی بوده است و نویسنده کتاب «چهار استدلال برای حذف تلویزیون» می باشد، می گوید که تبلیغات چی ها گاهی مدعی میشوند که صرفاً با ارائه اطلاعات و ارائه خدمات برای اینکه کی و کجا میتوان یک نیاز را برآورده کرد، به نیازهای مردم پاسخ مناسب میدهند.
او در کتاب خود نشان میدهد، مردمی که به دنبال غذا و لباس هستند بدون وجود تبلیغات نیز چنین چیزهایی را جستجو خواهند کرد و خواهند یافت. انسان آن میزان منابع اطلاعاتی لازم را در اختیار دارد که بدون تبلیغات بتواند نیازهای خود را برآورده کند. او می گوید: «فهرست 25 تبلیغات چی برتر ایالات متحده را در نظر بگیرید. این تبلیغات چی ها،محصولات زیر را به فروش می رسانند: صابون، شوینده ها ، لوازم آرایش، داروهای شیمیایی، غذاهای آماده ،تنباکو، الکل، ماشین و نوشیدنی ها که البته همه اینها در وسعتی بیش از میزان نیاز افراد وجود دارند. اگر این محصولات جداً مورد نیاز بودند، دیگر تبلیغ نمی‌شدند.
گذشته صنعت تلویزیون در سالهای دهه 1950 ،هنگامیکه دستگاههای تلویزیون با قیمتی مناسب و قابل خرید به خانه های مردم راه یافتند، شکوفا شد. در کنار برخی تبلیغات بازرگانی کوتاه،کلیه برنامه های تلویزیون، یک تأمین کننده مالی واحد یک تأمین کننده مالی واحد دشاتند و برنامهNBC در شبکه Comedy Haur و Fire Stone Hour داشتند. مثلاً برنامه نیز همین طور با رشد قدرت و محبوبیت تلویزیون، توانایی تبلیغات تلویزیونی نیز بیشتر مورد I Love Lucy مشهور توجه قرار گرفت. زمان تلویزیون گران تر شد و تبلیغات کوتاهتر شدند. در اواسط دهه 1950 ، تبلیغات تلویزیونی، کوتاه و تبلیغات برنامه «ملکه یک روزه» را با نرخ هر دقیقه 4 NBC به همراه آوازه ها صورت می گرفت. در سال 1955 شبکه هزاردلار به فروش رساند. میلیون ها تلویزیون در سال فروخته میشد و برنامه سازان و تبلیغات در تلویزیون با هم برای فروش کالاهایشان رقابت می کردند.
در 1965 تلویزیون ها رنگی شدند و در دهه 1970، شعرهای تبلیغات تلویزیونی دهان به دهان می چرخید. در دهه 1980 تبلیغات تلویزیونی به حد انفجار رسید. MTV و CNN و ESPN با همه گیر شدن تلویزیون های کابلی و تبلیغات شبکه های در طول این سه دهه ، تبلیغات تلویزیونی از دنیای واقعی جدا شد و هر چه بیشتر غیر واقعی و فانتزی شد. هنگامی که مین جوگرین بازیگر مشهور فوتبال، لباس ورزشی کثیف خود را بعنوان بزرگداشت به یک کودک هدیه داد، کوکاکولا یک کودتا در عرصه تبلیغات ایجاد کرد. کوکاکولا همین تحول اساسی را در سال 1984 تکرار کرد، هنگامیکه موهای مایکل جکسون در هنگام یک بازی تبلیغاتی آتش گرفت. کامپیوترهای اپل در همین سال با یک تبلیغات گسترده و قوی توانستند پدیده تبلیغات سال شوند. در همین سالها، تبلیغات با بکارگیری رقص وآواز اشیاء و شخصیت های کارتونی و ... وفور یافت.
همه این تبلیغات که از بازیگران فوتبال، ستارگان پاپ، خوانندگان، شخصیت های کارتونی ، ماشین های سریع و زنان زیبا و اصطلاحات فراگیر و شیک صورت می گرفت، هیچ ارتباطی با خود کالاها نداشت. آوازه خوان هایی که در بالای یک تپه، آوازی برای تبلیغت کوکاکولا می خوانند، هیچ اطلاعاتی در مورد محل تولید کوکاکولا و ارزش غذایی محتویات آن ارائه نمی کنند و ... تبلیغات تلویزیونی در مورد واقعیت نبوده وبه حقایق نمی‌پردازند. هدف این تبلیغات، چیزی دیگر است. تلویزیون یک شیوه زندگی را می فروشد تلویزیون نوعی از انتخاب را می فروشد؛ حتی در جایی که هیچ انتخابی وجود ندارد. دونا ولفولک کراس (2) در کتاب «سخن رسانه، چگونه تلویزیون مغز شما را میسازد» مینویسد:
نتیجه شکل دهی افکار عمومی بیش از پیش به چشم می آید.
به گزارش خبرنگار رسانه ای خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، کارشناسان معتقدند که دنیای کنونی، وارد یک جنگ رسانه‌یی تمام عیار شده و سرعت گردش اطلاعات در آن بسیار سرسام آور است و هر کس بتواند مدیریت گردش این اطلاعات را بدست بگیرد، به دنیا حاکمیت می کند و در حقیقت در دنیای امروز ، قدرت نرم حرف اول و آخر را می‌زند.
دکتر محمود دهقان عضو هیأت علمی دانشکده صدا و سیما در این باره معتقد است : تبلیغات یعنی ارایه اطلاعات جدید به مخاطب که باورهای تازه ایجاد می کند و باور جدید به تغییر رفتار مخاطب منجر میشود. البته رسانه ها تنها ابزار انتقال پیام نیستند و اگر در زمان انتقال پیام، جهت گیری خاصی داشته باشند به ابزار قدرت تبدیل میشوند که تخریب، تضعیف و یا تقویت می کنند.
از سویی توانایی تأثیرگذاری بر افکار عمومی معیار مهم ارزیابی عملکرد رسانه هادر زمینه تبلیغات به شمار میرود و چنانچه رسانه با شناساندن یک فکر یا کالا، بتواند افکار عمومی را به سمتی سوق دهد که گرایش آنها به آن فکر یا کالا یا استراتژی بیشتر شود، یعنی توانسته است وظیفه تبلیغاتی خود را به درستی انجام دهد،هر چند گاهی در مورد قدرت تأثیرگذاری رسانه بر افکار عمومی اغراق میشود اما نمیتوان منکر تأثیرگذاری آن نیز شد.
به عقیده کارشناسان تبلیغات رسانه یی در کشور ما هر چند پا را از سطح تجاری فراتر گذاشته؛ اما هنوز نتوانسته است پا به پای رسانه های خارجی حرکت کند و تأثیرگذاری مناسب را داشته باشد؛ نبود هدف گذاری مناسب و مشخص نبودن مرزهای معین تبلیغات برای رسانه های داخلی یکی از دغدغه های اصلی فعالان این حوزه است.
قلی شیخی – مدیر مسئول روزنامه توسعه در این باره می گوید: باید حدود معین تبلیغات برای رسانه ها تعریف شود تا از حد اختیاراتشان تجاوز نکنند؛ رسانه باید هدف خود را از تبلیغات سیاسی، تجاری، فرهنگی و غیره بداند که این هدف گذاری وظیفه مسئولان کشور است، در غیر اینصورت تبلیغات در کنار لجام گسیخته بودن تأثیرگذاری لازم را نیز نخواهند داشت.
اما نبود نگاه علمی به تبلیغات رسانه یی در داخل کشور یکی دیگر از کاستی های این حوزه به شمار می رود که دلیل اصلی آن نبود رشته های آکادمیک در این حوزه است و به گفته تحلیل گران ایجاد این رشته ها هم تأثیرگذاری مؤثرتر بر افکار عمومی در زمینه تبلیغات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کمک خواهد کرد و هم سرمایه کمتری را هدر خواهد داد، یعنی با سرمایه‌ی کم به بازدهی بیشتر خواهیم رسید.
مدیریت تبلیغات نیز یکی دیگر از دغدغه های فعالان حوزه تبلیغات رسانه‌یی است ،در حقیقت در کشور ما چیزی به اسم مدیریت تبلیغات به معنای واقعی وجود ندارد و همین ضعف مدیریت در عرصه تبلیغات باعث شده است که بخشی از مخاطبان خود را به راحتی در اختیار رسانه های خارجی قرار دهیم که آن هم به گفته کارشناسان نه به خاطر کمبود استعداد،بلکه بخاطر سیاستهای غلط است.
سید وحید عقیلی مدرس ارتباطات در این باره معتقد است: مدیریت صحیح و حرفه ای، در کنار نگاه تخصصی و پرداخت جدی به مسأله آموزش در حیطه تهیه خبر، چه به صورت مکتوب و چه تصویری،انتخاب نوع خبر، رعایت اصول خبری وغیره باعث میشود که خبر در یک فضای حرفه ای تولدی و بر جذابیت های افزوده شود؛ توجه به این امور، همان دلیل تأثیرگذارتر بودن رسانه های خارجی بر افکار عمومی است.
ناهماهنگی های موجود در تبیلغات رسانه ای داخلی از نکات دیگری است که کارشناسان به آن اشاره دارند و دلیل اصلی آن را نیز توجه بیشتر رسانه ها به جنبه های خبری و اطلاع رسانی، به جای پرداختن به تفسیر و تحلیل می دانند. البته بخشی از این ناهماهنگی ها ،به خصوص در حوزه مطبوعات، به دلیل خط مشی، سیاست و اندیشه های حرفه ای، طبیعی است. اما مطمئناً کم کاری رسانه ها در این زمینه بی تأثیر نیست.
به اعتقاد تحلیل گران برخورد سنتی و تجربی با تبلیغات در کنار مشخص نبودن نوع برخورد ما با سیاست دنیا نیز باعث شده است که رسانه ها و به خصوص مطبوعات نتوانند در عرصه بین الملل اثرگذار ظاهر شوند، ضمن اینکه در این شرایط توجه رسانه هابه مسائلی که شاید کمتر مورد نظر مسئولان است، دور از انتظار نخواهد بود.
مطالعات نشان میدهد که در رسانه های داخلی، هنوز تعریف و باز تعریف درستی از تبلیغات صورت نگرفته است و همچنان در بسترهای قدیمی حرکت می کنند؛ جهانی نبودن نیز دلیل دیگری برای تأثیرگذار نبودن آنها در سطح جهانی است و شرایط سیاسی حاکم بر جامعه وگرفته شدن قدرت نقد از حوزه رسانه نیز یکی دیگر از دلایل ناکارآمدی تبلیغات رسانه ای از نظر فعالان این حوزه است.
حاجی محمد احمدی یک روزنامه نگار در این باره می گوید: جناح حاکم فعلی به دلیل مشکلاتی که با برخی از مطبوعات دارد، کمکی به آنها نمی کند و این دسته از جراید نیز به خاطر ترس از توقیف دست به عصا راه می روند. همه این ها به این معنی است که قدرت نقد از حوزه رسانه گرفته شده است و وقتی رسانه در داخل حرفی برای گفتن نداشته باشد، در خارج از کشور نیز نمی تواند روی تبلیغات سیاسی خاصی تمرکز کند.
یک عضو هیأت علمی دانشگاه گفت : ام در کشور سیاست گذاری واحدی در زمینه تبلیغات که دارای ساختاری علمی و عملی باشد نداریم و برای بهبود کمی و کیفی تبلیغات رسانه یی در داخل به مدیریت تبلیغاتی نیازمندیم که تنها سیاست های تبلیغاتی را تدوین کرده و خود عامل تبلیغاتی نباشد.
محمد حسن اسدی طاری با تأکید بر این که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،علیرغم این که متولی اصلی سیاستهای تبلیغاتی در کشور است، اما بیش از توجه به قابلیتهای کارکردی تبلیغات به آن نگاهی سیاسی دارد، اظهار کرد: وجود یک رشته مستقل برای تبلیغات در مراکز آموزشی کشور که بتواند استراتژی ها و مدیریت تبلیغاتی را به فعالان این عرصه بیاموزد، به تبلیغات رسانه ای در داخل بسیار کمک خواهد کرد.
او افزود: ما باید از تجارب غرب در این زمینه که ابتدا به جهانی کردن روزنامه ها بعد رادیو و تلویزیون نشان پرداختند، استفاده کنیم و با فراهم کردن ابزار و امکانات لازم و آموزش نیروهای مورد نیاز به عقب ماندگی هایمان در این زمینه پایان دهیم.
امید علی مسعودی یک استاد ارتباطات گفت : رسانه ها ابزار قدرتمند تأثیرگذاری در عرصه بین المللی هستند و هدف آنها از تبلیغات به طور کلی، آگاهی و از تبلیغات سیاسی به طور اخص، انحراف افکار عمومی است؛ جنگ آینده دنیا جنگ رسانه ها است و این یعنی قدرت نرم حرف اصلی را می زند.
به گفته او در عرصه تبلیغات تجاری موفقیتهایی داشته ایم،در زمینه اندیشه های سیاسی نیز هر چند تبلیغات خوبی صورت گرفته است،ما به دلیل جهانی نبودن رسانه هایمان،هنوز به تأثیرگذاری مناسب بر افکار در سطح جهانی نرسیده ایم.
وی افزود: ما باید از تجارب غرب در این زمینه که ابتدا به جهانی کردن روزنامه ها بعد رادیو و تلویزیون نشان پرداختند، استفاده کنیم و با فراهم کردن ابزار وامکانات لازم و آموزش نیروهای مورد نیاز به عقب ماندگی هایمان در این زمینه پایان دهیم.
با تمام این اوصاف با وجودمشکلات موجوددر این حوزه کارشناسان همچنان به پیشرفت کشور در این حوزه امیدوارند و رسیدن ایران به جایگاه مهم تأثیرگذاری بر افکار عمومی را دور از انتظار نمی بینند.
- یک جانبه بودن در برابر دو جانبه بودن پیام
آیا اگر یک پیام تماماً‌به ذکر صفات مثبت یک موضوع بپردازد بهتر است یا هر دو وجه مثبت و منفی آن را مطرح کند؟ پاسخ این است که این مسأله بستگی به سطح آگاهی و هوش مخاطبان دارد. اگر مخاطبان پیام افراد باهوش و دارای سطح آگاهی بالا باشند،بهتر است پیام دو جانبه باشد، زیرا یک جانبه بودن آن یا موجب سوء ظن پیام گیران شده و آنها را به جستجوی وجوه منفی آن وا میدارد و یا آنها از پیش، از جوه منفی پیام آگاهند و یک جانبه بودن آن را حمل بر غرض ورزی پیام رسان می کنند و نسبت به آن واکنش منفی نشان خواهند داد.
3- فاصله محتوایی پیام از عقاید مخاطبان
آیا بهتر است پیام تبلیغاتی مطرح شده با عقاید مخاطبان فاصله زیاد داشته باشد یا با عقاید آنان نزدیک باشد؟ پاسخ این است که بستگی به میزان قابلیت قبول پیام رسان دارد. اگر فاصله پیام با عقاید مخاطبان زیاد باشد بهتر است آن پیام به وسیله کسی عرضه شود که قابلیت قبول بالایی داشته باشد. اما اگر قابلیت قبول پیام رسان بالا نباشد، بهتر است فاصله محتوایی پیام از عقاید شنوندگان و مخاطبان زیاد نباشد، مثلاً اگر پزشکی که به او اعتقاد زیادی دارید به شما بگوید دادن ویتامین، به صورت روزمره ممکن است مضر باشد، احتمال دارد شما از دادن ویتامین به فرزندتان خودداری کنید. اما اگر پزشک مزبور از نظر شما چندان قابل قبول نباشد بهتر است،مثلا کم کردن ویتامین را نه قطع کردن آن را تجویز نماید.
4- نحوه ارائه 2 پیام رقیب
اگر دو پیام ترغیب کننده ،قرار باشد به مخاطبان عرضه شود ترتیب ارائه آنها چه نقشی در موفقیت هر پیام دارد؟
پاسخ این است که فاصله زمانی بین ارائه دو پیام و همچنین فاصله زمانی بین ارائه پیام دوم و ارزیابی مخاطبان در این مورد نقش تعیین کننده دارد.
اگر هر دو پیام پشت سر هم ارایه شوند و بین عرضه پیام و ارزیابی مخاطبان فاصله قابل توجهی باشد پیام اور مؤثرتر خواهد بود. گفته میشود که در این مورد اثر تقدم پیدا شده است.
اگر بین ارایه پیام اول و دوم فاصله قابل توجهی باشد اما ارزیابی مخاطبان پس از ارایه پیام دوم بلافاصله صورت گیرد، پیام دوم مؤثرتر خواهد بود. گفته میشود که در این مورد اثر تأخیر پیدا شده است.
اکنون سؤآل که پیش می آید این است که اگر هر دو پیام پشت سر م و ارزیابی نیز بلافاصله بعد از پیام دوم باشد یا اگر بین ارایه دوم پیام وبین ارایه پیام دوم و ارزیابی مخاطبان نیز فاصله قابل توجهی باشد چه پیش می آید؟ پاسخ این است که در این دو حالت نتیجه قابل پیش بینی نیست.
این موضوع اهمیت بسیاری دارد، مثلاً‌اگر در نظر بگیریم که در کار قضاوت در دادگاهها،این اثرات تقدم و تأخر چگونه مؤثر می تواند باشد، خواهیم دید که نحوه ارایه دو پیام ممکن است اثری تعیین کننده داشه باشد، فرض کنید که ابتدا دادستان دادخواست خود را مطرح کند، بعد وکیل مدافع دفاعیه خود را عرضه کند، بعد دادگاه مثلاً دو روز به عنوان تنفس تعطیل شود، بعد از دو روز وقتی دادگاه تشکیل شود و هیأت منصفه بخواهد رأی صادر کند،احتمالاً این رأی به محکومیت متهم منجر خواهد شد. حال اگر ابتدا دادستان دادخواست خود را طرح کند، بعد دادگاه به تقاضای وکیل مدافع دو روز تنفس بدهد، بعد دادگاه تشکیل شود وکیل مدافع دفاعیه خود را عرضه کند و هیأت منصفه بعد از سخنان وکیل مدافع رأی بدهد این رأی احتمالاً به نفع متهم خواهد بود.
ج- زمینه ارایه پیام
ه اندازه که یک پیام جالب و هر قدر قابلیت پذیرش یک پیام رسان بالا باشد و اگر هم پیام در زمینه ای ارائه شده که بتواند توجه مخاطبان را جلب کند، توفیقی در پذیرش پیام حاصل نخواهد شد. برخی از محققان معتقدند که در این مورد مراحل زیر باید رعایت شود: محرک عرضه شود، مخاطب به آن توجه کند، آن را درک کند و بپذیرد در این صورت است که آن پیام تأثیر خود را خواهد بخشید به صورت زیر :
1- توجه : توجه کردن پیام گیران به پیام ، عامل اصلی در موفقیت یک پیام است به همین جهت است که تبلیغ کنندگان از همه امکانات خود برای جلب توجه استفاده می کنند. مثلاً در تبلیغات مطبوعاتی از حروف درشت یا حروف رنگی کادرهای سیاه و سفید یا رنگی و تصاویر و عکسهای مختلف رنگی و سیاه و سفید استفاده میشود. در تبلیغات تلویزیونی از نورهای رنگی، تصاویر مختلف واقعی و کامپیوتری صداهای گوناگون معروف و نظایر آنها استفاده میشود. در تلویزیون و سینما البته حرکت و متحرک بودن تصاویر نیز عاملی برای جلب توجه است.
2- ادراک : برای توفیق یک پیام تنها توجه به آن کافی نیست. مخاطب باید آن پیام را درک کند تا بتواند به آن واکنشی مثبت یا منفی نشان دهد. بنابراین پیام باید با سطح درک مخاطبان متناسب باشد که برای مخاطبان قابل فهم باشد.
3- پذیرش: دامنه پذیرش افراد بر مبنای سطح آگاهی و هوش آنها تفاوت می کند. طبیعی است که یک پیام برای توفیق یافتن،باید در دامنه‌ی پذیرش مخاطبان قرار گیرد. پیامهایی که خارج از گستره پذیرش مخاطب باشند،ممکن است نقش خنثی در تغییر نگرش مخاطب داشته باشند و یا واکنش دفاعی و مخالف او را سبب شوند.
د – پیام گیران یا مخاطبان
برای اینکه پیامی موفق باشد لازم است که ویژگیهای گیرندگان پیام را در نظر بگیرد. مهمترین ویژگیهای پیام گیران را میتوان به صورت زیر مشخص کرد:
1) جنس : بر خلاف این تصور کلی که ممکن است زنان بیشتر از مردان تحت تأثیر تبلیغ و تلفیق قرار می گیرند. تحقیقات حاکی از این است که در این مورد تفاوت معنی داری بین دو جنس وجود ندارد. آنچه روشن است این است که هر جنس در برابر تبلیغ مربوط به مسایل مورد توجه خود بیشتر تحت تأثیر تبلیغ قرار می گیرند، مثلاً تبلیغ لباسهای مردانه، بیشتر مردان و تبلیغ لباسهای زنانه،بیشتر زنان را جلب می کند.
2) میزان هوش و آگاهی : به طور کلی افراد باهوشتر و آگاهتر ؟ تحت تأثیر تبلیغ قرار می گیرند، زیرا این افراد با بینش و آگاهی که دارند به وجوه مختلف مسایل بیشتر توجه می‌کنند و در پذیرش یک پیام تبلیغاتی معیارها و شرایط بیشتری را در نظر می گیرند. مثلاً همان طور که در مورد پیام اشاره کردیم پیامهای دو جانبه در مورد مخاطبان باهوش و آگاه بیشتر احتمال توفیق ، تا پیامهای یک جانبه دارند.
3- تجربه پیشین مثبت یا منفی یا موضوع
چنانچه مخاطبان تجربه ای قبلی با موضوع تبلیغ داشته باشند تحت تأثیر قرارگرفتن آنان در موارد بعدی به و مثبت یا منفی بودن این تجربه بستگی دارد. اگر تجربه آنها قبلاً مثبت بوده باشد، زمینه مساعدتری برای پذیرش تبلیغ در موارد بعدی دارند و بالعکس در مورد تجربه منفی شایان ذکر است که طبق اصل تعمیم در روان شناسی نگر شمنفی از یک موضوع مورد تبلیغ میتواند به موضوعهای مشابه نیز سرایت کند. مثلاً تجربه منفی نسبت به تبلیغ تلویزیونی می تواند نگرشی منفی نسبت به کل تبلیغ تلویزیونی را در فرد باعث شود.
ارزیابی تبلیغات
همان روشها و اقدامات اساسی گفته شده را میتوان در مورد انواع تبلیغات خارجی همچون انتشار بروشورهای اختصاصی.مجلات و خبرنامه ها، تبلیغ و وسایل ارتباط جمعی بین المللی، و تبلیغ از طریق مکاتبه مستقیم اعمال نمود. ارزیابی تبلیغات از جهتی ساده تر از ارزیابی شرکت کنندگان در نمایشگاه است (البته شرکت کنندگان گروهی) به این دلیل که جنبه عملیاتی آن از پیچیدگی کمتری برخوردار است. اما پیگیری نتایج حاصل از تبلیغات در اغلب موارد بسیار مشکل است، و امکانپذیر بودن آن تا حد زیادی به نوع جوابهای داده شده بستگی دارد. ارزیابی تأثیر نهایی هزینه تبلیغات، میتواند بسیار پیچیده و پرهزینه باشد. و از این رو انجام آن برای یک آژانس توسعه تجارت یا یک بنگاه کوچک بسیار مشکل است. با این همه میتوان اطلاعات کافی را به منظور تهیه شاخصهای مناسبی که نشان دهنده با ارزش یا بی ارزش بودن انجام عملیات تبلیغاتی است، جمع آوری نمود. اگر قصد داشته باشیم مبالغ زیادی را به تبلیغات اختصاص دهیم،کوشش در جهت ارزیابی ارزش آن مطمئناً ضرورت خواهد داشت.
تعیین اهداف مشخص در مورد تبلیغات و شهرت به همان اندازه که در مورد نمایشگاهها گفته شد، ضروری است. این امر نه تنها با ارزش بوده و ثانیاً نیاز به ارزیابی رسمی دارند یا خیر، کمک می کند. ملاکهای مورد استفاده در ارزیابی تبلیغات، در اشکال مختلف خود عبارتند از : فراگیر بودن، پاسخ یا عکس العمل، نتایج تجاری،بررسیهای هزینه ای و کیفیتی.
روانشناسی تبلیغات
مقدمه
تبلیغات یکی از ابزارهای مهم ارتباطی در کسب و کار است. موفقیت و عدم موفقیت بسیاری از سازمانها و شرکتها در کیفیت فعالیتهای تبلیغاتی آنها نهفته است. بدیهی است استمرار و توسعه فروش کالا و خدمت، زمانی میسر است که مشتری نکات و اجزای مطرح شده در طرح تبلیغاتی را لمس کرده و بر آن باور پیدا کند.
بدین ترتیب میتوان نتیجه گرفت که تبلیغ راهی به سوی مشتری باز می کند و پیامی را به مخاطب خود میرساند و بقیه راه به عوامل دیگر مرتبط میشود. حال این حرکت اگر آمیخته با روانشناسی مشتری، هنر، و سلیقه ، محتوای مناسب و شرایط مؤثر دیگر همراه شود، قطعاً اثرگذار نیز خواهد بود.
کتاب “چگونه تبلیغات موفق بسازیم؟” با محتوایی کاربردی به رشته تحریر درآمده و سعی بر آن دارد تا زوایای نهفته این مقوله مهم عصر حاضر را نمایان سازد.
این کتاب که اخیراً توسط سازمان مدیریت صنعتی منتشر شده است، شامل دوازده فصل است. هر فصل به بررسی فعالیتهای مورد نیاز طراحی و تولید تبلیغات پرداخته و به صورت گام به گام، مدیران و کارشناسان شرکتها را با شیوه های درست انجام تبلیغ آشنا میسازد. در پایان هر فصل در قالب یک چک لیست، ابزاری مفید و کاربردی برای سنجش و ارزیابی وضعیت فعلی تبلیغاتی شرکتها، فراهم شده است.
نویسنده کتاب آقای فاربی – مدیر شرکت مشهور تبلیغاتی Smee در انگلیس است. وی قبلا مدیر عامل شکرتهای KingScott Ltd و McCann – Erickson International نیز بوده است.
فاربی کتابهای بسیاری را در خصوص تبلیغات به رشته تحریر درآورده است که کتاب حاضر از جمله معروفترین و مفیدترین کتابهای ایشان شمرده میشود. این کتاب که توسط دو تن از کارشناسان سازمان مدیریت صنعتی ترجمه شده است، به عنوان یکی از مجموعه کتابهای چاپ شده تحت عنوان “ سری بازاریابی در عمل ” به شمار می رود.
به گفته نویسنده کتاب، مخاطبان اصلی این کتاب را افرادی تشکیل می دهند که فعالیتهای تبلیغاتی را در دستور کار خود داشته یا حداقل، نیازمند بینشی جامع در خصوص نحوه برنامه ریزی و اجرای تبلیغات باشند.
کلیات
در فصل اول کتاب و تحت عنوان “تبلیغات چه کاری انجام می دهد و چگونه؟” آمده است که در دنیای امروز،تبلیغات به یک تجارت و صنعت بزرگ تبدیل شده است. تبلیغات هم یک صنعت است و هم ابزاری است که مورد استفاده بسیاری از افراد قرار گرفته است. هر ساله مبالغ زیادی صرف امور تبلیغاتی میشود، بنابراین لازم است انجام تبلیغات به شکلی کارا و مؤثر صورت پذیرد. از آنجا که تبلیغات اهداف فراوانی را محقق میسازد، حیطیه کاربردهای آن بسیار گسترده است. تبلیغات نه تنها ضرورتی برای سازمانهای تجاری و صنایع بزرگ است، بلکه برای همه ما نیز یک ابزار مفید و حتی ضروری است.
کاربردهای تبلیغات بسیار زیاد است وا لبته موارد این لیست به طور مداوم در حال افزایش است. با این وجود تمامی کاربردهای تبلیغات دارای ویژگی مشترک زیر هستند:
لزوم انتقال یک پیام که گاهی این پیام تجاری است، گاهی در خصوص معرفی خدمات عمومی است، گاهی در راستای اهداف تجاری شرکتها و گاهی نیز در جهت اهداف شخصی است. در ادامه به بیان تأثیراتی که تبلیغات بر جای می گذارد اشاره شده است. ایجاد آگاهی، ایجاد نگرش مثبت، جایگاه سازی محصول در بازار ،اقناع، ایجاد تقاضا، ایجاد پرسش، حمایت از توزیع کنندگان،مقابله با رقبا و ایجاد تمایز از جمله تأثیرات مورد اشاره در این بخش به شمار میروند. هدف گذاری باید دقیق باشد، انتخاب رسانه باید دقیق باشد. تفکر خلاق باید دقیق صورت گیرد و همه اینها باید از شرح دقیقی از اهداف تعیین شده نشأت بگیرند. اولین وظیفه تبلیغ کننده، تعیین اهداف تبلیغاتی صحیح و مناسب است که همه موارد یاد شده از این اهداف نشأت خواهند گرفت. فصل دوم با عنوان هدفگذاری و تدوین استراتژی به مباحثی چون مقایسه بازاریابی و ارتباطات، برنامه زمانی ، انواع اهداف در تبلیغات و معرفی جعبه ابزار استراتژی می پردازد.
فصل سوم به چگونگی انتخاب مخاطبان اختصاص دارد. انتخاب درست مخاطبان هدف،موفقیت تبلیغ را به دنبال خواهد داشت و انتخاب نادرست، موجب اتلاف پول، فرصت و زمان خواهد شد. انتخاب مخاطبان تبلیغات، پیچیده تر از آن چیزی است که به نظر می رسد مشتریان در طول زمان تغییر می کنند به این معنی که از مصرف کنندگان یک گروه خارج شده و به مصرف کنندگان گروه دیگر می پیوندند. به واسطه وجود چنین ویژگیهایی است که تبلیغات هم به عنوان هنر و هم به عنوان علم شناخته میشود. در ادامه، مباحثی چون ویژگیهای جمعیت شناختی،جغرافیاشناختی و روانشناختی مورد بررسی قرار گرفته اند.