دانلود تحقیق درباره انواع نان و اهمیت نان
| دسته بندی | صنایع غذایی |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 62 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 34 |
تحقیق درباره انواع نان و اهمیت نان در 34 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست
مقدمه
نان و اهمیت آن
فرایند تهیه‌ی نان
انواع نان در ایران
اثرات مخرب جوش‌شیرین در بدن انسان
مضرات جوش‌شیرین در بدن انسان
دلایل ایجاد ضایعات نان
چرا نان بیات میشود؟
آداب نان
کیفر توهین به نان
منابع
مقدمه
«الحمدلله الذی خلق لنا الخبز»
«سپاس خدایی را که نان را برای ما آفرید»
ابر و باد ومه و خورشید و فلک در کارند
تا تو نانی بدست آری و به غفلت نخوری
به یقین، نان یکی از بزرگترین موهبت‌ها و برکاتی است که خداوند عزیز و رزاق به بندگان خود، عطا نموده است.
دست قدرتمند الهی، بی هیچ نقصان و قصوری تمام شرایط را برای ایجاد و پرورش این نعمت بزرگ فراهم نموده است و زبان ستایش و شکر انسان را با هر ذوق و سلیقه و میزان درکی، باز و گویا کرده است.
اما ظاهراً آنچه به عنوان مهم‌ترین عامل دربه ثمر نشاندن این همه تلاش و تدبیر الهی مطرح است، همان دقت و ظرافتی است که بشر در تهیه‌ی محصولی به نام «نان» به کار می‌برد و با بهره‌برداری از اندیشه‌های ناب و ابتکارات گرانقدر، نیز با به کارگیری پیشرفته‌ترین تجهیزات و فن‌آوری بر جلوه‌های ویژه این نعمت ارزشمند الهی افزوده و از اسراف آن جلوگیری نماید.
به منظور ترویج استفاده‌ی بهینه از نان به عنوان یکی از بزرگترین نعم الهی مجموعه‌ای را تحت عنوان «نان» به شیفتگان و مشتاقان فرهنگ ناب اسلامی تقدیم می‌نماییم.
امید آنکه خداوند بزرگ، توفیق شکرگزاری عملی و حقیقی از نعمت‌های خود را به ما ارزانی دارد.
«نان و اهمیت آن»
الف: نان مایه‌ی برکت و نیروبخش عبادت
قال النبی (ص): «اللهم بارک لنا فی‌الخبز و لا تفرق بیننا و بینه فلولا الخبر ما صمنا و لا صلینا و لا ادینا فرائض ربنا[1]»
پیامبر اکرم (ص) فرمود: «خداوندا، نان را در زندگی ما چنان قرار ده که با کمترین مقدار از آن، بیشترین بهره و نیرو به ما برسد. خدایا، دستیابی به نان را برای ما مشکل مگردان چرا که اگر نان نباشد نمی‌توانیم روزه بگیریم، نمی‌توانیم نماز بخوانیم، بلکه نمی‌توانیم هیچ یک از وظایف دینی خود را انجام دهیم».
ب: نان، بهترین غذا
قال النبی (ص): «خیر طعامکم الخبز»[2]
پیامبر اکرم(ص) فرمود: «بهترین طعام و غذای شما نان میباشد».
امروزه در بسیاری از کشورهای جهان نان به عنوان غذای اصلی مردم میباشد و روزانه قسمت قابل توجه از انرژی پروتئین، املاح معدنی، ویتامین‌های گروه B مورد نیاز انسان را تامین می‌نماید.
در ایران نیز 80 درصد غذاها را نان تشکیل میدهد و قسمت اعظم نمک طعام مورد نیاز روزانه‌ی مردم از خوردن نان تأمین می‌گردد.
متأسفانه در کشو ما با اضافه کردن جوش‌شیرین به این غذای با ارزش آن را نهایتاً به غذایی با پیامدهای مضر تبدیل میکنند.
«فرایند تهیه‌ی نان»
ماده‌ی اولیه‌ی نان «گندم» میباشد. از میزان خاکستر موجود در آرد گندم، آردها را طبقه‌بندی میکنند.
هر چه خاکستر آرد کمتر باشد آرد مرغوبتر است و هرچه پروتئین آرد گندم بالاتر باشد آرد قوی‌تر میباشد.
نان از مخلوط کردن آرد، آب، نمک، مخمر با خمیرترش پس از طی مراحل آماده‌سازی خمیر، فرایند تخمیر و پخت به وجود میآید.
بهترین نان آن است که طبق اصول قدیم تهیه گردد و مواد محافظ نداشته باشد (چیزی برای حفاظت آرد و اینکه زود فاسد نشود به آرد اضافه نکرده باشند) و زیاد سفید نباشد.
ورآمدن خمیرنان با خمیر مایه[3] باید باشد نه با جوش‌شیرین. هم اکنون بهترین نان دنیا، نان‌های ایرانی است که حرارت به همه‌ی جای آن میرسد و تقریباً عاری از میکروب میشود[4].
در نمودار صفحه‌ی بعد فرایند تهیه‌ی نان به روش سنتی نشان داده شده است.
«چرا نان بیان میشود و چگونه آن را به تأخیر بیاندازیم»
بیاتی فرایندی است که در اثر واکنش‌های فیزیکی و شیمیایی پیچیده بین ترکیبات نان به وجود میآید به طوری که نان بو و مزه خود را از دست داده و به سختی جویده میشود.
یکی از ساده‌ترین اقداماتی که جهت به تأخیر انداختن بیاتی نان به کار میرود:
استفاده از فرمول مناسب برای تهیه‌ی نان و اجرای صحیح روشهای تکنولوژی میباشد که از جمله‌ی آنها این موارد را میتوان نام برد:
- حفظ رطوبت خمیر در حد متعادل.
- نحوه و مدت زمان مناسب زدن خمیر.
- رعایت رطوبت نسبی هوا در طی تخمیر نهایی.
- حرارت پخت و درجه حرارت در طی تخمیر نهایی چانه.
- مدت زمان پخت.
- نحوه‌ی بسته بندی و شرایط نگهداری محصول.
«آداب نان»
نان یکی از خوردنی‌های مقدس و مورد احترام اسلام است.
در روایتی معتبر از حضرت رسول اکرم (ص) نقل شده است که فرمودند:
«گرامی دارید نان را که کار کرده‌اند در آن ملائکه از مابین عرش تا زمین و بسیاری از اهل زمین تا آنکه برای شما به عمل آمده است».
«کیفر توهین به نان»
از رسول گرامی اسلام (ص) نقل شده است که: «حضرت دانیال به نزد کشتی‌بانی آمده و گرده نانی به او داد که مرا از آب بگذرانید.
کشتی‌بان نان را انداخت و گفت:
«این نان را چه کنم، در پیش ما این نان در زیر پای مردم افتاده و پا بر آن می‌مالند».
پس دانیال دست به سوی آسمان بلند کرد و گفت: «پروردگارا نان را گرامی دار، به تحقیق که دیدی این بنده‌ی تو با نان چه کرد و چه گفت».
خداوند عالمیان امر نمود به آسمان که باران مبار بر ایشان، و نیز فرمان داد به زمین که گیاه مرویان برایشان، تا آنکه کارشان به جایی رسید که از گرسنگی یکدیگر را می‌خوردند.
دانلود تحقیق پیرامون خطبه همام،صفات متقین
| دسته بندی | معارف اسلامی |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 20 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 9 |
تحقیق پیرامون خطبه همام،صفات متقین در 9 صفحه ورد قابل ویرایش
از خطبه های امیرالمومنین علی (ع) است که یکی از از اصحاب بنام همام که مرد عابدی بودبه آن حضرت (ع) رسید ، و پرسید: یا امیرالمومنین (ع) اوصاف متقین (پرهیزکاران) را برای من بیان فرما. مانند آنکه آنانرا ببینم. امیرالمومنین(ع) در پاسخ تامل و درنگ فرمود (زیرا مصلحت در تاخیر جواب بود) و سپس آنرا بطور اجمال بیان فرمود:
1- ای همام تو خود از خدا بترس و نیکوکار باش که (خداوند در قرآن سوره 16 آیه 128 می فرماید) خدا با پرهیزکاران است. (بر تو لازم است که تقوا و ترس از خدا را شعار خویش قرار دهی و کار نیکو انجام دهی، و بیشتر از این بر تو لازم نیست.)
2- خداوند سبحان هنگام آفرینش خلق از طاعت و بندگیشان بی‌نیاز و از معصیت و نافرمانی آنها ایمن بود، زیرا معصیت گناهکاران او را زیان ندارد، و طاعت فرمانبرداران سودی به او نمی رساند. (بلکه از طاعت و نهی از معصیت سود بردن بندگان است.) پس روزی و وسائل آسایششان را بین آنها قسمت نموده، و هر کسی را در دنیا (با حکمت و مصلحت) در مرتبه‌ای (که سزاوار او دانست از قبیل فقر و غنا، خوشی و بدی و..) قرار داد.
3- پرهیزکاران در دنیا دارای فضیلتهایی هستند (از دیدگان برترند، زیرا) گفتارشان از روی راستی است (برای رضای خدا سخن می گویند) پوشا کشان میان رو(افراط و تفریط در زندگیشان نیست) و رفتارشان (بین مردم) به فروتنی است. زیرا در قرآن سوره 17 آیه 37 می فرماید : از روی تکبر بر زمین راه مرو که تو هرگز نمی‌توانی (به پاهایت) زمین را بشکافی ، و هرگز از جهت درازای (گردن کشی) به کوهها نمیرسی.
4- از آنچه که خداوند بر ایشان روا نداشته چشم پوشیده‌اند (حرامی مرتکب نمی شوند) و بعلمی که آنانرا سود رساند گوش فرا داشته‌اند (از سخنان بیهوده که موجب خشم خدا و رسول (ص) می شود دوری می نمایند، چناچنه در قرآن سوره 25 آیه 72 می فرماید: بندگان برگزیده حق کسانی هستند که در مجالس لهو و لعب و جاهائیکه سخنان باطل نادرست گفته و یا کارهای زشت بجا میآورند حاضر نمی‌شوند).
آیات مربوط به متقین در قرآن
|
سوره |
آیه |
|
2 |
2 ، 66 ، 180، 194، 241 |
|
3 |
76،115،133،138 |
|
5 |
27،46 |
|
7 |
128 |
|
9 |
4،7،36،44،123 |
|
11 |
49 |
|
15 |
45 |
|
19 |
85،97 |
|
21 |
48 |
|
24 |
34 |
|
25 |
74 |
|
26 |
90 |
|
28 |
83 |
|
38 |
28،49 |
|
39 |
57 |
|
43 |
35،67 |
|
44 |
51 |
|
45 |
19 |
|
50 |
31 |
دانلود تحقیق بررسی کوره های قوس الکتریکی و القائی
| دسته بندی | ساخت و تولید |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 93 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 40 |
تحقیق بررسی کوره های قوس الکتریکی و القائی در 40 صفحه ورد قابل ویرایش
مقدمه
امروزه یکی از اساسی ترین پایه های اقتصادی و اجتماعی کشورهای جهان را صنایع آهن و فولاد تشکیل می دهد و این به سبب نیاز مبرمی است که انسان جهت پیشبرد، مفاصد خود در زندگی دارد. با نگاه اجمالی به کارایی این عنصر حیاتی، می توان به نقش سازنده آن پی برد. زیرا علاوه برکارکرد آن درامر ساختمان سازی، پل سازی و غیره یکی از کالاهای اساسی در صنایع اتومبیل سازی، کشتی سازی و لکوموتیو سازی است و به صورت آلیاژ های مختلف، اساس تکنولوژی ماشین آلات را تشکیل می دهد. که آهن و فولاد به روش های مختلفی تهیه و تولید می شدند ما دراین تحقیق روش تهیه بوسیله کوره بلند را از ابتدا مورد بررسی قرار می دهیم.
آهن عنصر شیمیایی است که در جدول تناوبی با نشان Fe و عدد اتمی 26 وجود دارد. آهن فلزی است که در گروه 8 و دوره 4 جدول تناوبی قرار دارد.
تاریخچه آهن (Fe)
اولین نشانه های استفاده از آهن به زمان سومریان و مصریان برمی گردد که تقریباً 4000 سال قبل از میلاد با آهن کشف شده از شهاب سنگها اقلام کوچکی مثل سر نیزه وزیور آلات می ساختند. از 2000 تا 3000 سال قبل از میلاد، تعداد فزاینده ای از اشیاء ساخته شده با آهن مذاب (فقدان نیکل، این محصولات را از آهن شهاب سنگی متمایز می کند) دربین النهرین، آسیای صغیر و مصر به چشم می خورد؛ اما ظاهراً تنها در تشریفات از آهن استفاده می شد و آهن فلزی گرانبها حتی با ارزش تر از طلا به حساب می آمد.
براساس تعداد از منابع آهن، به عنوان یک محصول جانبی از تصفیه مس تولید میشود مثل آهن اسفنجی – و به وسیله متالوژی آن زمان قابل تولید مجدد نبوده است. از 1600 تا 1200 قبل از میلاد درخاورمیانه بطور روز افزون ا زاین فلز استفاده می شد، اما جایگزین کاربرد برنز درآن زمان نشد. تیرآهنی متعلق به عنصر آهن سوند در گاتلند سوئد یافت شده است. از قرن 10 تا 12 در خاورمیانه یک جابجایی سریع درتبدیل ابزار و سلاحهای برنزی به آهنی صورت گرفت. عامل مهم دراین جابجائی آغاز ناگهانی تکنولوژی های پیشرفته کار با آهن نبود، بلکه عامل اصلی، مختل شدن تامین قلع بود. این دوره جابجایی که در زمانهای مختلف و درنقاط مختلفی از جهان رخ داد، دوره ای از تمدن به نام عصرآهن را به وجود آورد. همزمان با جایگزینی آهن به جای برنز، فرآیند کربوریزاسیون کشف شدکه به وسیله آن به آهن موجود درآن زمان کربن اضافه می کردند. آهن را بصورت اسفنجی که مخلوطی از آهن و سرباره به همراه مقدار ی کربن یا کاربید است، بازیافت کردند. سپس سرباره آنرا با چکش کاری جدا نموده و محتوی کربن را اکسیده می کردند تا بدین طریق آهن نرم تولید کنند.
مردم خاورمیانه دریافتند که با حرارت دادن طولانی مدت آهن نرم درلایه ای از ذغال و آب دادن آن در آب یا روغن می توان محصولی بسیار محکم تر بدست آورد. محصول حاصله که دارای سطح فولادی است، از برنزی که قبلاً کاربرد داشت محکمتر و مقاوم تر بود. در چین نیز اولین بار آهن شهاب سنگی استفاده شد و اولین شواهد باستان شناسی برای اقلام ساخته شده با آهن نرم درشمال شرقی نزدیک xinjiang مربوط به قرن 8 قبل از میلاد به دست آمده است. این وسایل از آهن نرم و با همان روش خاورمیانه و اروپا ساخته شده بودند و گمان می رفت که برای مردم غیر چینی هم ارسال می کردند.
درسالهای آخر پادشاهی سلسله ژو (حدود 550 قبل از میلاد) به سبب پیشرفت زیاد تکنولوژی کوره، قابلیت تولید آهن جدیدی بوجود آمد. ساخت کوره های بلندی که توانایی حرارتهای بالای k 1300 را داشت، موجب تولید آهن خام یا چدن توسط چینی ها شد. اگر سنگ معدن آهن را با کربن k1470-1420 حرارت دهیم، مایع مذابی بدست می آید که آلیاژی با 96.5% آهن و 53.5% کربن است. این محصول محکم را می توان به شکلهای ریز و ظریفی درآورد. اما برای استفاده، بسیار شکننده می باشند، مگر آنکه بیشتر کربن آنرا از بین ببرند.
از زمان سلسله ژو به بعد اکثر تولیدات آهن درچین به شکل چدن است. با این همه آهن بعنوان یک محصول عادی که برای صدها سال مورد استفاده کشاورزان قرارگرفته است، باقی ماند و تا زمان سلسله شین (حدود 221 قبل از میلاد) عظمت چین را واقعاً تحت تأثیر قرار ندارد.
توسعه چدن در اروپا عقب افتاد، چون کوره های ذوب در اروپا فقط توانایی K1000 را داشت، دربخش زیادی از قرون وسطی دراروپای غربی آهن اسفنجی به آهن نرم بدست می آورند. تعدادی از قالب گیریهای آهن دراروپا بین سالهای 1150 و 1350 بعد از میلاد در دو منطقه درسوئد به نامهای Lappyttan و Vinarhyttan انجام شد.
دانشمندان می پندارند شاید این روش بعد از این دو مکان تا مغولستان آن سوی روسیه ادامه یافته باشد، اما دلیلی محکمی برای اثبات این قضیه وجود ندارد. تا اواخر قرن نوزدهم درهر رویدادی یک بازار برای کالاهای چدنی بوجود آمد، مانند درخواست برای گلوله های توپ چدنی .
درآغاز برای ذوب آهن از زغال چوب هم بعنوان منبع حرارتی و هم عامل کاهنده استفاده می شد. درقرن 18 در انگلستان تامین کنندگان چوب کم شدند و از زغال سنگ که یک سوخت فسیلی است، بعنوان منبع جانشین استفاده شد. این نوآوری بوسیله abraham darby انرژی لازم برای انقلاب صنعتی را تامین نمود.
پیدایش :
آهن یکی از رایج ترین عناصر زمین است که تقریباً 5% پوسته زمین را تشکیل میدهد. آهن از سنگ معند هماتیت که عمدتاً fe2o3 می باشد. استخراج می گردد. این فلز را بوسیله روش کاهش یا کربن که عنصری واکنش پذیرتر است جدا می کنند. این عمل درکوره بلند دردمای تقریباً 2000 درجه سانتی گراد انجام می پذیرد.
درسال 2000، تقریباً 1100 میلیون تن سنگ معدن آهن رشد ارزش تجاری تقریباً 25 میلیارد دلار آمریکا استخراج شد. درحالیکه استخراج سنگ معدن آهن در48 کشور صورت می گیرد، چین،برزیل، استرالیا، روسیه و هند با تولید 70% سنگ آهن جهان پنج کشور بزرگ تولید کنندگان آن به حساب می آیند. برای تولید تقریباً 573 میلیون تن آن خام 1100 میلیون تن سنگ آهن مورد نیاز است.
·روش کوره باز (با روش مارتن):
دراین روش برای جداکردن ناخالصی های موجود در چدن، از اکسیژن موجود در زنگ آهن یا اکسید آهن به جای اکسیژن موجود در هوا در روش بسمه (به منظور سوزاندن ناخالصی هایی مانند کربن، گوگرد و غیره) استفاده می شود. برای این منظور از کوره باز استفاده می شود که پوشش جدار داخلی آن از CaO , MgO تشکیل شده است و گنجایش آن نیز بین 50 تا 150 تن چدن مذاب است. حرارت لازم برای گرم کردن کوره از گازهای خروجی کوره و یا مواد نفتی تأمین می شود. برای تکمیل عمل اکسیداسیون، هوای گرم نیز به چدن مذاب دمیده می شود. زمان عملکرد این کوره طولانی تر از روش بسم است. از این نظر می توان بادقت بیشتری عمل حذف ناخالصی ها را کنترل کرد و در هر نتیجه محصول مرغوب تری به دست آورد.
·روش الکتریکی:
از این روش در تهیه فولادهای ویژه ای که برای مصارف علمی و صنعتی بسیار دقیق لازم است، استفاده می شود که درکوره الکتریکی با الکترودهای گرافیت صورت می گیرد. از ویژگی های این روش این است که احتیاج به ماده سوختنی و اکسیژن ندارد و دما را می توان نسبت به دو روش قبلی بالاتر برد.
این روش برای تصفیه مجدد فولادی که از روش بسمه و یا روش کوره بار به دست آمده است، به منظور تبدیل آن به محصول مرغوبتر، به کار می رود. برای این کار مقدار محاسبه شده ای از زنگ آهن را به فولاد به دست آمده از روشهای دیگر، در کوره الکتریکی اضافه کرده و حرارت می دهند. دراین روش، برای این کار مقدار محاسبه شده ای از زنگ آهن را به فولاد به دست آمده از روشهای دیگر، درکوره الکتریکی اضافه کرده و حرارت می دهند. دراین روش، برای جذب و حذف گوگرد موجود در فولاد مقدار محاسبه شده ای اکسید کلسیم و برای جذب اکسیژن محلول در فولاد مقدار محاسبه شده ای آلیاژ فروسیلسیم (آلیاژ آهن و سیلسیم ) اضافه می کنند.
انواع فولاد و کاربرد آنها
از نظر محتوای کربن، فولاد به سه نوع تقسیم میشود:
·فولاد نرم : این نوع فولاد کمتر از 2/0 درصد کربن دارد و بیشتر در تهیه پیچ و مهره، سم خاردار و چرخ دنده ساعت و ... بکار می رود.
·فولاد متوسط: این فولاد بین 2/0 تا 6/0 درصد کربن دارد و برای تهیه ریل و راه آهن و مصالح ساختمانی مانند تیرآهن مصرف می شود.
·فولاد سخت: فولاد سخت بین 6/0 تا 6/1 درصد کربن دارد که قابل آب دادن است و برای تهیه فنرهای فولادی، تیر، وسایل جراحی، مته و .... بکار می رود.
از فولادی که تا 2/0 درصد کربن دارد، برای ساختن سیم، لوله و ورق فولاد استفاده می شود. فولاد متوسط 2/0 تا 6/0 درصد کربن دارد و آنرا برای ساختن ریل، دیگ بخار و قطعات ساختمانی به کار می برند، فولادی که 6/0 تا 5/1 درصد کربن دارد سخت است و از آن برای ساختن ابزار آلات، فنر و کارد و چنگال استفاده می شود.
تبدیل آهن به فولاد آلیاژی
آهن مذاب تصفیه شده را با افزودن مقدار معین کربن و فلزهای آلیاژ دهنده مثل وانادیم، کروم، تیتانیم، منگنز و نیکل به فولاد تبدیل می کنند. فولادهای ویژه ممکن است مولیبدن، تنگستن یا فلزهای دیگر داشته باشند. این نوع فولادها برای مصارف خانگی مورد استفاده قرار می گیرند. دردمای زیاد، آهن و کربن با یکدیگر متحد شده، کابید آهن (Fe3C) به نام «سمنیت» تشکیل می دهند، این واکنش، برگشت پذیر و گرماگیر است :
·Fe3Cگرما 3Fe+ C+
هرگاه فولادی که دارای سمنتیت است، به کندی سرد شود، تعادل فوق به سمت تشکیل آهن و کربن، جابجا شده، کربن به صورت پولکهای گرافیت جدا می شود،کربن عمدتاً به شکل سمانتیت باقی می ماند. تجزیه سمنتیت در دمای معمولی به اندازه ای کند است که عملا انجام نمی گیرد.
فولادی که دارای سمانتیت است، از فولادی که دارای گرافیت است، سخت تر و خیلی شکننده تر است. درهر یک از این دو نوع فولاد ، مقدار کربن را می توان درمحدوده نستباً وسیعی تنظیم کرد. همچنین، می توان مقدارکل کربن را در قسمتهای مختلف یک قطعه فولاد تغییر داد و خواص آن را بهتر کرد. مثلا بلبرینگ از فولاد متوسط ساخته شده است تا سختی و استحکام داشته باشد ولیکن سطح آن در بستری از کربن حرارت می دهند تا لایه نازکی از سمانتیت روی آن تشکیل گردد و برسختی آن افزوده شود.
دانلود تحقیق بررسی شکل دادن به وسیله نورد کردن
| دسته بندی | ساخت و تولید |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 35 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 31 |
تحقیق بررسی شکل دادن به وسیله نورد کردن در 31 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست مطالب
عنوان صفحه
شکل دادن به وسیله نوردکردن............................................................................ 1
نورد بلوک............................................................................................................. 3
نورد ورق های ضخیم و متوسط.......................................................................... 6
نورد ورق های ظریف و نازک.............................................................................. 7
نورد تسمه های عریض......................................................................................... 9
نورد تسمه‌های کم عرض و متوسط..................................................................... 14
نورد پرفیل و میله وسیم های فولادی................................................................... 16
نورد چرخ های گرد...............................................................................................20
لوله سازی............................................................................................................. 22
نورد لوله های کامل بمنظور دراز کردن آنها....................................................... 27
دراز کردن لوله بوسیلة‌کشیدن.............................................................................. 30
شکل دادن به وسیلة نورد کردن
قسمت اعظم فولادیکه در کارخانه های فولاد سازی بصورت بلوک تهیه میشود (97 درصد) به وسیلة دستگاه های نورد به ورق – ریل های آهنی – تیر آهن – لوله – تسمه های فولادی – سیم – وانواع مختلف پروفیل ها تبدیل میشود. کارگاه نورد (دستگاه نورد) بفرم ساده خود از دو استوانة نورد که بالای همدیگر قرار میگیرند تشکیل میشود. دو سر دنده دار استوانه ها روی پایه های ثابتی تکیه میکنند. «استوانه های نورد» به وسیلة موتورها حرکت دورانی پیدا کرده و در جهت عکس همدیگر حرکت میکنند. اگر جسمی بین این استوانه ها هل داده شود استوانه ها آنرا گرفته و از شکاف بین خود رد می کنند. در اثر این عمل جسم پهن تر و درازتر میشود. هر چه «جسم مورد نورد» بیشتر بین استوانه ها فرستاده شود و هر چه استوانه ها بیشتر بهم نزدیک شوند بهمان نسبت جسم بیشتر پهن تر و نازکتر میشود. کمتر کردن فاصله شکاف بین دو استوانة نورد را متخصصین دستگاه های نورد «میزان کردن» مینامند.
اگر گودال و شیارهائی که آنها را «کالیبر» مینامند روی استوانه های نورد کنده شوند جسم مورد نورد اجباراً شکل کالیبر را بخود گرفته و از پشت نوردها خارج میشود. این استوانه ها را «غلطک های کالیبردار» مینامند.
کارگاه های نورد ممکن است از دو و یا نوردهای متعددی تشکیل شده باشند، تعداد نوردها در دستگاه های مختلف متفاوت بوده و انواع معروف آنها عبارتند از:
1-نوردهای دوتائی2- نوردهای سه تائی 3-نوردهای چهارتائی
در نوردهای دوتائی بعد از اینکه جسم مورد نورد، از میان استوانه ها عبور کرد، جهت گردش استوانه ها عوض میشود تا جسم مورد نورد بتواند در جهت عکس وارد استوانه ها شود. بدین علت نوردهای دوتائی را نوردهای «قابل برگشت» نیز مینامند. یک نوع بخصوص، از نوردهای دوتائی دارای دو جفت غلطک بوده و«نوردهای دوتائی دوبل» نامیده میشوند. جهت حرکت میکنند. اینطریقه برای نورد اجسام سنگین مناسب نبوده و اکثراً برای نورد اجسام سبک از قبیل میله و فولادهای گرد و غیره مورد استفاده قرار میگیرد.
در نوردهای سه تائی سه استوانه بالای همدیگر قرار میگیرند جسم مورد نورد در موقع رفتن در بین استوانه تحتانی و میانی و هنگام بر گشت بین استوانة میانی و بالائی فشرده شده و دراز میشود جهت حرکت نوردها در اینجا نیز بدون تغییر باقی
می ماند.
مطابق قوانین و تجربیاتیکه دربارة نوردها بعمل آمده است به این نتیجه رسیده اند که استوانه های باریک در فشار ثابت، جسم مورد نورد را بیشتر از استوانه های کلفت دراز و پهن میکنند. ولی عیب استوانه های باریک در این است که در فشارهای بالا بزودی خم میشوند، و هر چقدر هم مقدار این خمش کمتر باشد در موقع نورد ورق و تسمه مضر بوده و آنها را خراب میکند. برای بر طرف کردن این عیب « استوانه های کارگر»[1] بروی استوانه های کلفت تری تکیه میکنند، این استوانه ها که « غلطک های تکیه» نیز نامیده میشوند در تمام طول خود، استوانه های کارگر را فشرده و از خم شدن آنها جلوگیری بعمل میآورند. این دستگاه ها، « نوردهای چهارتائی » نامیده شده و برای نورد ورق و تسمه و غیره بکار برده میشوند.
در موقع نورد تولیدات مختلف، از فولادهای مخصوص، باید توجه داشت که سطوح بلوک اولیه صاف، و عاری از هر گونه عیوب و نواقص باشد. در غیر اینصورت اجسام ساخته شده، معیوب بوده و غیر قابل استفاده خواهند بود. برای اینکار سطوح بلوک های اولیه را به وسیلة تراشیدن و سوهان کاری و غیره صاف و شفاف نموده و سپس زیر نوردها میفرستند. امروزه بجای تراشیدن بلوک، از «ماشین های شعله ای» برای تمیز کردن آنها استفاده میکنند. بلوک گداخته را برای تمیز کردن به داخل ماشین های شعله ای هدایت کرده و داخل ماشین تحت تأ ثیر اکسیژن، رویة‌آن تا اندازه ای سوخته و از بین میرود بطوریکه سطح بلوک بعد از بیرون آمدن از ماشین، بسیار صاف و درخشان بوده و عاری از هر گونه نقص میباشد. این نوع تمیز کردن همانطور یکه ذکر شد، روی فولادهای مخصوص انجام میگیرد. برای تمیز کردن بلوک های معمولی کافیست عیوب و نواقص آشکار آنها را به وسیلة تراشیدن و یا مته های دستی از بین برد و یا میتوان برخی اوقات به وسیلة‌ماشین های دستی سطوح آنها را تا درجة معینی سوزاند.
کارگاه نورد بلوک
فولاد را باید درحال گرم نورد کرد.چون در این حالت قابلیت انعطاف آن بیشتر بوده و بآسانی نورد میشود. برای این منظور بلوک ها را بهمان حالت گداخته که از کارخانه های فولاد سازی می آیند، داخل «کوره های زمینی» قرار میدهند. کوره های زمینی بلا فاصله در کنار نوردها ساخته شده با گاز و یا امروزه اکثراً با جریان برق گرم میشوند. جریان برق از تشکیل قشر اکسید روی بلوک، جلوگیری بعمل می آورد این امر بطوریکه قبلاً متذکر شدیم در مورد فولادهای مخصوص بسیار اهمیت دارد. کوره های زمینی بلوک گداخته را در «درجه حرارت نورد»، نگهداشته و یا در صورت سرد بودن تا این درجه گرم میکنند.مدت توقف بلوک در کوره بستگی به سطح مقطع فولاد،بزرگی بلوک ها و درجة گرمای کوره ها داشته و نسبت به جنس فولاد فرق میکند، بلوک هائیکه در انبار بوده و یا از پاک کن ها می آیند سرد بوده و باید مدت زمان بیشتری از بلوک های گرم، داخل کوره ها گرفته از داخل کوره بیرون کشیده و روی «واگن بلوک» قرار میدهند. واگن بلوک روی ریل حرکت کرده بلوک گداخته را به کنار میله های ترانسپورت برده و روی آن ها پیاده میکند. «تسمه های ترانسپورت» از یک سری میله های استوانه ای که پشت سر هم قرار گرفته اند. ساخته میشوند. روی این میله ها، اجسام مختلف و در این مورد بلوک گرم حمل و نقل میشود. بلوک گرم در اثر حرکت میله ها بطرف جلورانده شده و به استوانه های نورد میرسد. استوانه های نورد بلوک گرم را گرفته و از کالیبر میانی خود میگذرانند بدینوسیله سطح مقطع بلوک بطور قابل ملاحظه ای کمتر شده و بر طول آن اضافه میشود. بلوک دراز شده از پشت نوردها خارج میشود. حال فاصلة بین دواستوانةنورد را کمتر میکنند بدین ترتیب که استوانه تحتانی بحال خود باقی مانده و استوانة فوقانی به وسیلة موتور بطرف پائین حرکت میکند، در این بین از شکاف بین میله های ترانسپورت انگشتان فولادی بیرون آمده وبلوک دراز شده را 90 درجه برمیگرداند.
اینک بلوک در جهت عکس، بطرف نوردها حرکت کرد، و «گذر»[2] دوم شروع میشود. این عمل چندین بار تکرار شده و بالاخره بلوک دراز شده به وسیلة «خط کش متحرک» به جلو کالیبر دیگر که نسبت به کالیبر اول کوچکتر میباشد، رانده میشود.
عملیات فوق طوری بسرعت انجام میگیرند که بلوک فقط مختصری از گرمای خود را از دست میدهد و نیز در اثراصطکاک درونی گرما آزاد شده و از سرد شدن بلوک جلوگیری بعمل میآید. پس از اتمام عملیات نورد، بلوک باریک روی میله های ترانسپورت حرکت کرده و به وسیلة اره ای بطولهای معینی بریده میشود. بلوک های بریده شده به وسیلة جرثقیل و یا سایر وسائل ترانسپورت به انبارها و یا به کارگاه های نورد دیگر حمل میشوند. در این کارگاه ها بلوک های کوچک به اجسام گوناگون از قبیل ریل- ورق – سیم – لوله و غیره تبدیل میشوند. آنچه که مسلم است اینست که یک بلوک بضخامت نیم متر را نمی توان تنها در یک دستگاه نورد به سیمی بکلفتی پنج میلی متر نورد کرد. برای انجام اینکارها نوردهای متعددی لازم میباشند که نوردهای بلوک تنها کار اولیة آنها را انجام میدهند.
لوله سازی
لوله های فولادی بدوصورت «بادرز» و «بدون درز» تهیه و ساخته میشوند. ساختن لوله های بدون درز برای متخصصین دستگاه های نورد، یک رشتة بسیار جالب و قابل توجهی است، چون آنها را هر لحظه با مسائل و مشکلات تازه ای روبرو میکند. عملیات ساختن لوله های بدون درز دردو مرحلة جدا از هم انجام میگیرد:
مرحلة اول:سوراخ کردن بلوک (تهیة جسم توخالی).
مرحلة دوم: دراز کردن جسم توخالی( ساختن لولة کامل).
ساختن جسم توخالی از یک بلوک خام بکمک نوردهای مورب- نوردهای مخروطی سنبه ای- نوردهای ضفحه ای و یا وسیلة «پرس های سوراخ کن» انجام میگیرد.
برای دراز کردن جسم توخالی بمنظور ساختن لولة کامل، از «دستگاهای نوردپیلگر»- «نوردآسل»- «نوردهای دوتائی سنبه ای» (اتوماتیک) «دستگاه های نورد مداوم» و « سکوهای ضربه ای» استفاده میکنند.
به «طریق پیلگر» لوله هائی بقطر 50 تا 600 میلی متر و بدرازی 30 متر تهیه و ساخته میشوند. مادة اولیة لوله هائیکه قطر آنها از 90 میلی متی تجاوز نمیکند، میله های گرد فولادی هستند. برای ساختن لولة های متوسط و بزرگ از بلوک های ریخته شده درکارخانة زیمنس – مارتین استفاده میکنند.
برای سوراخ کردن بلوک، ابتدا بلوک های بزرگ را با ندازه های معین و محاسبه شده بریده و سپس قطعات بریده را داخل کور ة ضربه ای، گرم میکنند، قطعه را بعد از گرم کردن به نوردهای مورب هدایت کرده و بکمک ایندستگاه سوراخی در آن ایجاد میکنند. دستگاه نورد مورب دارای دو غلطک کارگر بشکل بشکة آبجو میباشد. غلطک های کارگر ایندستگاه با سطح نورد، یک زاویه معین درست کرده و برای جسم مورد نوردتکیه گاه مناسبی را بوجود میاورند. نوردهای کارگر دستگاه مورب بلوک گداخته را گرفته و بصورت پیچی از سنبة گرد مخصوصی که در جهت عکس نوردها قرار گرفته است، میگذرانند. سنبه بیک میلة فولادی متصل بوده و انتهای میله نیز روی یک صفحة آهنی تکیه میکند. قطر داخلی جسم توخالی که بدین ترتیب سوراخ میشود، اندکی از قطر سنبة دستگاه پیلگر بزرگتر است چون سنبة پیلگر در موقع دراز کردن لوله کاملاً داخل جسم تو خالی فرو میرود. «هدایت کننده ها» جسم مورد نورد را مستقیم نگهداشته و از بیضی شدن آن جلوگیری بعمل میآورند.
طریقة لوله سازی پیلگر: بلوک گداخته را بلافاصله پس از سوراخ کرده از نزدیکترین راه وارد کارگاه نورد پیلگر میکنند تا به لولة کامل نورد شود. برای اینکار سنبه ای بداخل بلوک فروبرده و از پشت آنرا به وسیلة دستگاه هیدرولیک بداخل نوردها هدایت می کنند. غلطک های کار گر دستگاه پیلگر، فرم بخصوصی داشته و در جهت عکس جسم مورد نورد، حرکت میکنند. در قسمت های دوم و سوم بلوک گداخته روی سنبة پیلگردراز شده و فرم لوله را بخود میگیرد. هماهنگ با دراز شدن لوله، سنبة درون آن نیز بطرف جلو حرکت میکند در قسمت چهارم شکل سنبة درون لوله در جهت عکس، 8 تا 25 میلی متر حرکت کرده و نورد دوم شروع میشود. این عمل تا زمانی ادامه پیدا میکند تا جسم تو خالی کلاً بصورت لولة دراز در بیاید. از آنجائیکه جسم مورد نورد بهنگام نورد کردن با یک آهنگ ثابت بطرف جلو و عقب حرکت میکند این طریقه بنام طریقة پیلگرمعروف شده است. پس از اتمام عملیات نورد سر و ته لوله را به وسیلة اره بریده و پس از بریدن لوله را گرم کرده و وارد «دستگاه میزان» می کنند. در دستگاه میزان، لوله از این نوردها گذشته و شکل و اندازة دلخواه را بخود میگیرد.